Các tiêu chuẩn thiết kế nhà xưởng cập nhật mới nhất

Thiết kế nhà xưởng đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất và vận hành các quy trình công nghiệp hiện đại. Để đảm bảo hoạt động hiệu quả và an toàn, các tiêu chuẩn thiết kế nhà xưởng là vô cùng quan trọng. Những tiêu chuẩn này không chỉ đảm bảo sự hài hòa giữa nhu cầu sản xuất và các yếu tố môi trường, mà còn giúp tối ưu hóa sử dụng không gian và tăng cường tính bền vững của các cơ sở sản xuất. 

Trong quy định mới về tiêu chuẩn thiết kế nhà xưởng, các đơn vị chủ đầu tư, thầu thiết kế và thi công phải tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn để đảm bảo chất lượng tổng thể của công trình. Việc cập nhật các yêu cầu xây dựng là điều cần thiết để đảm bảo sự chuẩn bị hiệu quả khi triển khai xây dựng một nhà xưởng công nghiệp. Chính vì thế, BIC cập nhật đến bạn các tiêu chuẩn thiết kế nhà xưởng mới nhất hiện nay.

Tiêu chuẩn thiết kế nhà xưởng là gì?

Tiêu chuẩn thiết kế nhà xưởng là một tập hợp các quy định, nguyên tắc và hướng dẫn được thiết lập để hướng dẫn quá trình thiết kế, xây dựng và vận hành nhà xưởng công nghiệp. Các tiêu chuẩn này thường được ban hành bởi các tổ chức chuẩn hóa hoặc các cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền trong lĩnh vực xây dựng và công nghiệp.

Mục đích của tiêu chuẩn thiết kế nhà xưởng là đảm bảo rằng các công trình xây dựng nhà xưởng đáp ứng được các yêu cầu về an toàn, bền vững, hiệu quả sản xuất, và bảo vệ môi trường. Những tiêu chuẩn này thường bao gồm các yêu cầu về thiết kế không gian, cơ sở hạ tầng kỹ thuật như hệ thống điện, nước, thông gió, hệ thống chống cháy, cấu trúc chống động đất và các yêu cầu về an toàn lao động.

Việc tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn thiết kế nhà xưởng là rất quan trọng để đảm bảo rằng các nhà xưởng có thể hoạt động một cách hiệu quả và an toàn, đồng thời cũng giúp tối ưu hóa chi phí vận hành và bảo trì trong dài hạn.

Các tiêu chuẩn thiết kế nhà xưởng công nghiệp

Trong quy định mới về các tiêu chuẩn thiết kế nhà xưởng, được sửa đổi từ năm 2012, có các quy định cụ thể cho từng phần thiết kế mà các đơn vị chủ đầu tư, thầu thiết kế và thi công phải tuân thủ một cách nghiêm ngặt như sau:

Nền móng trong thiết kế nhà xưởng

Để một công trình hoạt động lâu dài, phần nền và móng trong tiêu chuẩn thiết kế nhà xưởng đóng vai trò vô cùng quan trọng vì phải chịu nhiều tác động khi công trình đi vào sử dụng. Việc tuân thủ các tiêu chuẩn cho nền nhà xưởng sản xuất là điều cực kỳ quan trọng. 

Điều đầu tiên, thiết kế nền nhà xưởng phải tuân thủ TCVN 2737:1995 về công nghệ tải trọng và điều kiện địa chất tại công trường. Đây là công tác vô cùng quan trọng, giúp xác định tính chất của nền đất và trường hợp đất nền yếu nhất cần áp dụng biện pháp xử lý thích hợp.

- Móng:

Móng và các hệ thống kỹ thuật phần ngầm của công trình trong các tiêu chuẩn thiết kế nhà xưởng phải được thiết kế sao cho phù hợp với tính chất cơ lý của đất nền và các điều kiện tự nhiên tại khu vực xây dựng. Khi chọn lựa phương án nền móng, phải dựa vào cấu trúc công trình và mật độ xây dựng trên diện tích đất. 

+ Cao độ mặt trên của móng cũng cần được thiết kế thấp hơn mặt nền theo các giá trị cụ thể, bao gồm 0,2 m cho cột thép, 0,5 m cho cột có khung chèn tường và 0,15 m cho cột bê tông cốt thép. 

+ Cao độ chân đế của cột thép cho hành lang và cầu cạn đỡ ống giữa các phân xưởng phải cao hơn mặt sàn ít nhất 0,2 m. 

+ Móng cột ở khe co giãn và các phân xưởng dự kiến mở rộng cần thiết kế chung cho hai cột giáp liền nhau. 

Các móng dưới tường gạch, tường xây và đá hộc của nhà không khung, khi chiều sâu đặt móng không quá 0,15 m, cần thiết kế móng bằng bê tông hoặc bê tông đá hộc. Khi chiều sâu đặt móng lớn hơn 0,15 m, cần thiết kế dầm đỡ tường, mặt trên của dầm đỡ tường phải thấp hơn mặt nền hoàn thiện ít nhất 0,03 m. 

Ngoài ra, Phần móng phải có biện pháp bảo vệ chống lại tác động của nhiệt độ cao và ăn mòn tùy theo yêu cầu. 

- Nền: 

Nền bê tông trong các tiêu chuẩn thiết kế nhà xưởng phải được chia thành các ô có chiều dài không quá 0,6 m, mạch chèn giữa các ô phải có bi tum. Lớp bê tông lót phải có chiều dày hơn 0,1 m và có mác nhỏ hơn 150. Chiều rộng hè nhà lấy từ 0,2 m đến 0,8 m, độ dốc của hè lấy từ 1% đến 3%.

Nền trong thiết kế nhà xưởng cần được thiết kế phù hợp với công nghệ và điều kiện sử dụng. Các loại kết cấu có thể sử dụng bao gồm: nền bê tông, nền bê tông cốt thép, nền bê tông chịu va đập với phoi thép, nền bê tông chịu axit, kiềm, nền lát gạch xi măng, nền thép, nền lát ván gỗ, chất dẻo, nền bê tông atphan.

Nền kho, bãi tại vị trí cầu cạn dùng để bốc dỡ vật liệu rời phải bằng phẳng, có bề mặt lót cứng và đảm bảo thoát nước nhanh chóng.

Cửa và mái cửa nhà xưởng

Cửa và mái cửa là tiêu chuẩn thiết kế nhà xưởng được đề cập tiếp theo, phụ thuộc vào vật liệu sử dụng để lợp mái, độ dốc của mái nhà sản xuất có các chỉ tiêu cụ thể như sau:

Đối với các công trình có độ dốc mái nhỏ hơn 8%, cần thiết phải tạo khe nhiệt trong lớp bê tông cốt thép để đảm bảo khả năng chống thấm. Khoảng cách giữa các khe nhiệt nên được thiết kế lớn hơn 24 m theo chiều dọc của nhà. 

Tùy thuộc vào loại vật liệu lợp và yêu cầu công nghệ, các tiêu chuẩn thiết kế nhà xưởng đối với mái nhà sản xuất nhiều nhịp có thể được thiết kế thoát nước bên trong hoặc bên ngoài, kết nối với hệ thống thoát nước chung. Thoát nước mưa bên trong cần sử dụng hệ thống máng treo hoặc ống dẫn nước xuống mương thoát nước trong nhà xưởng. Mương thoát nước cần được trang bị nắp đậy bằng bê tông cốt thép, dễ dàng tháo lắp.

- Đối với công trình nhà xưởng có mái nhà một nhịp có chiều rộng không quá 24 m và chiều cao cột nhà dưới 4,8 m, nước mưa có thể chảy tự do. Khi chiều cao cột nhà từ 5,4 m trở lên, cần phải có hệ thống máng dẫn nước xuống đất.

+ Trong trường hợp mái nhà xưởng có cửa mái hoặc mái giật cấp với chiều cao chênh lệch giữa hai mái từ 2,4 m trở lên, cần trang bị máng hứng và ống thoát nước. Nếu chiều cao nhỏ hơn 2,4 m, nước có thể chảy tự do nhưng phải có biện pháp gia cố phần mái bên dưới trong phạm vi nước xối.

+ Tùy thuộc vào yêu cầu công nghệ và hướng của ngôi nhà, các loại cửa mái có thể được thiết kế dưới các dạng như chồng diềm, chữ M, răng cưa, v.v... Cửa mái kết hợp chiếu sáng và thông gió phải sử dụng kính lắp thẳng đứng; kính nghiêng chỉ được lắp khi có luận chứng hợp lý. Chiều dài của cửa mái không được vượt quá 84 m và nên đặt lùi vào một bước cột cách đầu hồi nhà.

- Trong các tiêu chuẩn thiết kế nhà xưởng, đối với thiết kế nhà xưởng có mái một hoặc hai nhịp, khi sử dụng ánh sáng tự nhiên qua các mặt tường và đảm bảo yêu cầu chiếu sáng mà không có thiết bị tỏa nhiệt, hơi ẩm hoặc chất độc, thì không cần làm cửa mái.

- Đối với nhà xưởng sản xuất tạo ra nhiều nhiệt, hơi ẩm hoặc chất độc, cần phải có cửa mái thông gió. Nếu chỉ cần thông gió mà vẫn có mái đua chống mưa hắt, thì chỉ cần để khoảng trống, không cần lắp kính, với chiều cao từ 0,15 m đến 0,3 m. Góc chống mưa hắt không được vượt quá 15° cho nhà sản xuất kỵ nước mưa. Nếu có nan chớp nghiêng, góc này có thể tăng đến 45°, và các nan chớp không được làm từ vật liệu dễ vỡ.

Cửa mái cần được lắp kính cố định, với phần dưới để hở và phần trên có mái đua. Tỷ lệ giữa các phần này phải được xác định bằng tính toán. Từ vĩ tuyến 18 độ Bắc trở xuống, phần kính của mái phải được thiết kế để chống nắng trực tiếp.

Chiều dày kính cửa mái không được dưới 3 mm. Trong các phân xưởng có cầu trục hoặc cầu treo, cần phải lắp lưới bảo vệ kính. Chiều rộng tối thiểu của lưới bảo vệ là 0,7 m khi kính lắp thẳng đứng và bằng hình chiếu bằng của khung cửa khi khung cửa nghiêng hoặc nằm ngang. Nếu sử dụng kính có cốt thép, không cần lưới bảo vệ.

Tường và vách ngăn nhà xưởng

Dựa trên đặc tính, quy mô và điều kiện sử dụng của công trình, tường nhà trong các tiêu chuẩn thiết kế nhà xưởng có thể được thiết kế dưới các dạng: tường chịu lực, tường tự chịu lực và tường chèn khung. Vật liệu làm tường có thể bao gồm gạch, đá tự nhiên, tấm amiăng xi măng và tấm bê tông cốt thép. Đối với tường ngoài sử dụng tấm amiăng xi măng hoặc vật liệu nhẹ, chân tường nên làm bằng gạch, đá tự nhiên hoặc bê tông và phải cao hơn mặt nền hoàn thiện ít nhất 0,03 m.

- Chân tường gạch cần có lớp chống thấm nước mưa bằng bi tum hoặc vật liệu khác. Lớp chống ẩm dưới chân tường phải làm bằng vữa xi măng mác 75, dày 20 cm và đặt ngang tại cao độ của mặt nền hoàn thiện.

- Tường ngăn giữa các phân xưởng cần được thiết kế để tháo lắp thuận tiện, đáp ứng nhu cầu thay đổi công nghệ và sửa chữa thiết bị. Vật liệu tường ngăn có thể là tấm bê tông cốt thép, bê tông lưới thép, lưới thép có khung gỗ hoặc khung thép, tấm gỗ dán hoặc gỗ ván ép…

- Đối với nhà sản xuất có nhịp nhỏ hơn hoặc bằng 12 m và chiều cao cột không lớn hơn 6 m, có thể thiết kế tường chịu lực.

Cửa sổ và cửa đi trong thiết kế nhà xưởng

Trong các tiêu chuẩn thiết kế nhà xưởng sản xuất, cần tối đa hóa việc sử dụng cửa sổ, cửa ra vào và lỗ thông thoáng để đảm bảo thông gió và chiếu sáng tự nhiên tốt nhất.

Thiết kế cửa sổ cần đáp ứng các yêu cầu sau:

- Đối với cửa sổ có độ cao không quá 2,4 m từ mặt sàn, cần thiết kế cửa sổ có thể đóng mở được.

- Khi có yêu cầu chống gió bão, các diện tích lắp kính ở độ cao lớn hơn 2,4 m từ mặt sàn phải lắp thành khung cố định. Trường hợp cần thiết phải lắp cánh cửa, phải có bộ phận kẹp giữ chắc chắn và cơ chế đóng mở hàng loạt bằng cơ khí.

Các tiêu chuẩn thiết kế nhà xưởng khác

Ngoài những tiêu chuẩn đã đề cập, chúng ta cần lưu ý một số yêu cầu khác cho nhà xưởng công nghiệp:

- Tiêu chuẩn liên quan đến hệ thống điện của công trình nhằm đảm bảo an toàn và tính ứng dụng cao.

- Hệ thống phòng cháy chữa cháy, một yếu tố không thể thiếu trong các nhà xưởng công nghiệp. Khi thiết kế, bạn cần tuân thủ Nghị định số 79/2014/NĐ-CP của Chính phủ.

- Cuối cùng, các tiêu chuẩn thiết kế cho hệ thống camera an ninh, hệ thống chống sét và hệ thống xử lý rác thải cũng cần được chú trọng.

Trên đây tổng hợp các tiêu chuẩn thiết kế nhà xưởng được cập nhật mới nhất. Hy vọng những thông tin này giúp bạn hiểu sâu hơn về các yêu cầu cơ bản và hiện đại trong thiết kế nhà xưởng.